Yanvarın 29-da Heydər Əliyev Mərkəzində “Azərbaycan Respublikası regionlarının 2014-2018-ci illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı”nın icrasının dördüncü ilinin yekunlarına həsr olunan konfrans keçirilib.
AZƏRTAC xəbər verir ki, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev konfransda iştirak edib.
Dövlətimizin başçısı konfransda giriş nitqi söylədi.
- Bu gün biz Azərbaycan regionlarının sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramının icrasını müzakirə edəcəyik, bu il görüləcək işlər haqqında danışacağıq. Bu il üçüncü Dövlət Proqramının icrası başa çatır və biz bu il dördüncü proqramın hazırlanması ilə bağlı işlərə başlamalıyıq.
Bütövlükdə Azərbaycan regionlarının sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət proqramlarının icrası çox uğurla gedir. Üçüncü proqram da uğurla icra edilir, qarşımızda duran bütün vəzifələr icra edilir və artıqlaması ilə icra edilir.
Deməliyəm ki, birinci proqramın qəbul edilməsi tarixi hadisə idi. Həyat bunu əyani şəkildə göstərir. 2004-cü ilin əvvəllərində qəbul edilmiş proqram demək olar ki, Azərbaycan regionlarında dönüş yaratdı. Azərbaycan regionlarının sürətli inkişafı məhz birinci proqramın icrası ilə bağlı idi.
Mən 2003-cü ildə Prezident seçkiləri ərəfəsində bəyan etmişdim ki, əgər Azərbaycan xalqı mənə etimad göstərərsə, ilk növbədə, Azərbaycan regionlarının problemləri ilə məşğul olacağam. Söz vermişdim ki, Azərbaycan regionlarında sosial-iqtisadi inkişaf sürətlə gedəcək. Son 14 il ərzindəki reallıqlar bunu göstərir ki, verilən bütün vədlər artıqlaması ilə yerinə yetirildi.
Son 14 il ərzində Azərbaycan böyük və şərəfli yol keçmişdir. Ölkəmiz bütün sahələrdə böyük uğurlara imza atmışdır. Azərbaycanın beynəlxalq nüfuzu artdı, ölkəmizdə aparılan siyasi-iqtisadi islahatlar dünya birliyi tərəfindən yüksək qiymətləndirilir. Bütün beynəlxalq mötəbər qurumların reytinqlərində Azərbaycan qabaqcıl yerlərdədir. Ölkəmizdə təhlükəsizlik, sabitlik təmin edilir. Sabitliyin mənbəyi isə Azərbaycan xalqının iradəsidir, xalq-iqtidar birliyidir.
Sabitlik olmayan yerlərə investisiyalar qoyulmur, inkişaf olmur, vəziyyət mənfi istiqamətdə inkişaf edir. Bu, həqiqətdir və yaxın tarixin nəticələri, bölgəmizdə yaşanan böhranlı vəziyyət bunu təsdiqləyir. Azərbaycan isə təhlükəsizlik, əmin-amanlıq, sabitlik şəraitində öz yolu ilə uğurla gedir. Bu gün inkişaf parametrlərinə və vətəndaş həmrəyliyinə görə Azərbaycan dünyada nümunəvi ölkələrdən biridir.
Ölkəmizdə köklü iqtisadi islahatlar icra edilmişdir. Bölgələrdə infrastruktur layihələri icra edilmişdir. İnfrastruktur layihələri həm ölkəmizin ümumi inkişafına böyük təkan verdi, eyni zamanda, bizim nəhəng transmilli infrastruktur layihələrimiz Avrasiyanın enerji və nəqliyyat xəritəsini dəyişdi.
Ancaq, eyni zamanda, gündəlik fəaliyyətimizdə Azərbaycan xalqının həyat səviyyəsinin yaxşılaşdırılması istiqamətində əməli-praktiki addımlar atılmışdır. Mən dəfələrlə demişəm, bir daha demək istəyirəm ki, siyasətimizin təməlində Azərbaycan vətəndaşının maraqları dayanır. Eyni zamanda, bizim əsas strateji məqsədimiz, hədəfimiz ölkəmizi daha da gücləndirməkdir, Azərbaycan dövlətinin qüdrətini artırmaqdır, müstəqilliyimizi möhkəmləndirməkdir.
Son 14 il ərzində regional inkişaf proqramlarının icrasının nəticələri də göz qabağındadır. Biz əlbəttə ki, 2004-cü ildə, ilk növbədə, infrastruktur layihələrindən başlamalı idik. Çünki bu olmadan hər hansı bir inkişafdan söhbət gedə bilməzdi. Elektrik təsərrüfatımıza böyük investisiyalar qoyuldu. Son 14 il ərzində ölkəmizdə 30 elektrik stansiyası tikilmişdir. Bu stansiyaların generasiya gücü 2500 meqavata bərabərdir. Bildirməliyəm ki, 2004-cü ilə qədər Azərbaycanda bütün dövrlər ərzində 9 elektrik stansiyası tikilmişdir. Ancaq onların generasiya gücü böyük idi, onların potensialı 3900 meqavatdır. Biz 14 il ərzində generasiya gücümüzün 2500 meqavat artırılmasına nail olduq. Bu il bu rəqəm 2900 meqavata çatacaq.
Beləliklə, əgər biz 2004-cü ildə elektrik enerjisini idxal edirdiksə və buna görə valyuta ödəyirdiksə, hazırda biz nəinki özümüzü tam şəkildə təmin edirik, eyni zamanda, elektrik enerjisini ixrac etməyə başlamışıq. Bu məqsədlə əlbəttə ki, həm ölkə ərazisində, həm də üç qonşu ölkə - Rusiya, İran və Gürcüstan ilə elektrik xətlərimizi birləşdirmişik. Eyni zamanda, Gürcüstan vasitəsilə Türkiyəyə də elektrik enerjisinin ixracı üçün yaxşı imkanlar mövcuddur.
Energetika hər bir iqtisadiyyatın bel sütunudur, təməlidir. Ona görə biz, ilk növbədə, bu məsələlərlə məşğul olmağa başlamışıq. Bu gün ölkəmizin uğurlu, sürətli inkişafı bu elektrik stansiyalarının mövcud olması ilə sıx bağlıdır. Biz indi sənaye istehsalımızı, iqtisadi gücümüzü artırırıq. Yeni müəssisələr, yeni yaşayış kompleksləri yaradılır, əhali artır. Biz bunların hamısını nəyin hesabına enerji ilə qidalandıra bilərdik?! Ona görə, ilk növbədə, bu məsələ həll olundu. Növbəti illərdə əminəm ki, biz elektrik enerjimizdən daha səmərəli şəkildə istifadə etməliyik və bərpa olunan enerji növlərinin inkişafı ilə bağlı addımlar atılacaq.
2004-cü ildə Azərbaycanda qazlaşdırmanın səviyyəsi 51 faiz idi. Bölgələrdə demək olar ki, qaz yox idi, şəhərlərdə də yox idi, kəndlərdə ümumiyyətlə yox idi. Hazırda Azərbaycanda qazlaşdırma 93 faizə çatıb. Bütün şəhərlərimiz qazla 100 faiz təmin edilib. Bir çox kəndlərimizdə bu proses davam etdiriləcək və bu il görüləcək işlər haqqında bir qədər sonra danışacağıq.
İçməli su və kanalizasiya problemləri insanları narahat edən çox ciddi problemlər idi. Düzdür, bu sahənin bilavasitə iqtisadi və sənaye inkişafımıza o qədər də böyük təsiri olmasa da, bu, çox ciddi sosial məsələdir. Ona görə biz bu məsələ ilə də ciddi məşğul olmağa başlamışıq.
2004-cü ildə ölkə üzrə fasiləsiz içməli su ilə təminat 26 faiz idi, hazırda bu, 67 faizə çatıb, Bakı şəhərində 81, bölgələrdə isə 43 faizdir. Ona görə bu sahəyə bu il və gələcək illərdə böyük sərmayə qoyuluşu nəzərdə tutulur ki, biz bu məsələni də həll edək. Demək olar ki, bir çox şəhərlərimizdə içməli su və kanalizasiya layihələri uğurla başa çatıb. Oğuz-Qəbələ-Bakı kimi nəhəng su kəməri, - bu da tarixi hadisədir, - inşa edilib. Ceyranbatanda dünyanın ən böyük sutəmizləyici qurğusu tikilibdir. Bu gün bu qurğudan çıxan sular keyfiyyətinə görə Dünya Səhiyyə Təşkilatının standartlarına cavab verir.
Kənd təsərrüfatının inkişafı üçün böyük meliorativ tədbirlər görüldü. Son 14 il ərzində dörd su anbarı tikilmişdir - Taxtakörpü, Şəmkirçay, Göytəpə və Tovuzçay su anbarları. Onların arasında əlbəttə ki, Taxtakörpü və Şəmkirçay su anbarları böyüklüyünə və kənd təsərrüfatına təsirinə görə xüsusi yer tutur. Bu, nəhəng tarixi infrastruktur layihələridir. Bu anbarlar, çəkilmiş və çəkilən kanallar on minlərlə hektar əkin sahəsini suvarmaq üçün həlledici rol oynayır. Meliorativ tədbirlər kənd təsərrüfatının inkişafına bilavasitə təsir edən infrastruktur layihələridir. Bu sahəyə qoyulan böyük vəsait, eyni zamanda, sahibkarlığa dövlət tərəfindən göstərilən növbəti dəstəyin təzahürüdür. Bu su anbarlarının kənd təsərrüfatının inkişafına çox müsbət təsiri olacaqdır və biz artıq bunu görürük.
Biz hazırda yeni layihələr üzərində işləyirik. Keçən il 100 min hektardan çox suvarılmayan torpaqlara su xətləri, kanallar çəkilmişdir. Bu il də hədəf 100 min hektardır. Beləliklə, biz suvarılmayan torpaqlara həyat gətiririk, su gətiririk, fermerlərə, sahibkarlara şərait yaradırıq və kənd təsərrüfatımızın inkişafına nail oluruq.
Avtomobil yollarının tikintisi infrastruktur layihələri arasında önəmli yer tutan sahədir. Bu, həm iqtisadi, həm sosial sahədir. Rahat, hamar yollar insanlara rahatlıq gətirir. Eyni zamanda, yol olmadan bölgələr inkişaf edə bilməz, nə turizm, nə də sənaye istehsalı inkişaf edə bilər, kənd təsərrüfatının inkişafı üçün də problemlər yaranar. Hazırda kənd yollarının tikintisi geniş vüsət alıb. Biz görürük ki, harada yeni yol çəkilir, o bölgədə canlanma daha da sürətlə gedir, kənd təsərrüfatı istehsalı artır. Nəyə görə? Çünki bazarlara rahat çıxış olur. Beləliklə, yol infrastrukturu, sadəcə olaraq, sosial layihə deyil. Son 14 il ərzində 12 min 300 kilometr yol çəkilmişdir. Bu il bu rəqəm təqribən 15 min kilometrə çatacaq. Son 14 il ərzində 443 körpü tikilmişdir.
Beləliklə, ölkə iqtisadiyyatının, regionların inkişafı üçün bu əsas infrastruktur layihələri icra edildi. Onu da deməliyəm ki, əgər biz 2004-cü ildə qəbul edilmiş birinci proqrama nəzər salsaq görərik ki, görülən bu işlərin böyük hissəsi orada əks olunmamışdır. Çünki biz bu proqrama və ondan sonrakı ikinci və üçüncü proqramlara əlavələr etdik. Mənim bölgələrə çoxsaylı səfərlərim çərçivəsində, vətəndaşlarla təmaslar əsnasında yeni təkliflər gəldi. Mən hər il onlarla rayona səfərlər edirəm, keçən il otuzdan çox rayonda olmuşam. Hər dəfə görülən işlərlə maraqlanıram, nəzarət edirəm, eyni zamanda, yerlərdən təkliflər alıram. Ona görə bu proqramlara bəzi hallarda zərurət yarandıqca əlavələr olunur. Odur ki, proqramların təhlilini apararkən biz mütləq əlavələri də nəzərə almalıyıq.
Əlbəttə ki, bizim məqsədimiz bu proqramları icra etməkdir. Ancaq əsas məqsədimiz Azərbaycanın inkişafını daha da sürətləndirməkdir, dayanıqlı, uzunmüddətli inkişafa nail olmaqdır və biz buna nail ola bilmişik. Bugünkü reallıqlar, bölgələrimizin çiçəklənməsi, bütün şəhərlərimizdə gedən quruculuq, abadlıq işləri göstərir ki, biz düzgün yoldayıq.
On dörd il ərzində iqtisadi göstəricilərimiz də ümumi inkişafımızın uğurlu dinamikasını əyani şəkildə göstərir. İqtisadiyyat 14 il ərzində 3,2 dəfə artmışdır. Hesab edirəm ki, bu, dünya miqyasında rekord göstəricidir. Qeyri-neft iqtisadiyyatımız isə 2,8 dəfə artmışdır. Bu, onu göstərir ki, bizim iqtisadi inkişafımız, sadəcə olaraq, neftin, qazın istehsalı ilə bağlı deyil. Bizim iqtisadi inkişafımız çoxşaxəlidir. Ona görə qeyri-neft sektorunun 2,8 dəfə artması aparılan islahatların nəticəsidir. Sənaye sahəsində 2,6 dəfə artım var, kənd təsərrüfatında 1,7 dəfə. Qeyri-neft ixracımız 4,1 dəfə artmışdır.
2004-cü ildə bizim valyuta ehtiyatlarımız 1,8 milyard dollar idi. Bax, biz böyük regional inkişaf proqramına bu rəqəmlə start verdik. O vaxt mən yaxşı bilirdim ki, bu proqram çox böyük vəsait tələb edəcək. Bizim maliyyə imkanlarımız o qədər də geniş deyildi. Cəmi 1,8 milyard dollar valyuta ehtiyatlarımız var idi. Buna baxmayaraq, biz birinci regional inkişaf proqramına böyük vəsait ayırdıq. Yəni, bu, bir daha göstərir ki, Azərbaycan regionlarının inkişafı, bölgələrdə yaşayan vətəndaşların güzəranı, həyat səviyyəsi bizim üçün həmişə prioritet olub.
Bu gün isə bizim valyuta ehtiyatlarımız 42 milyard dollara bərabərdir. On dörd il ərzində biz valyuta ehtiyatlarımızı 23 dəfə artırmışıq. Həm böyük investisiya layihələrinə, infrastruktur layihələrinə, neft-qaz kəmərlərinin tikintisinə vəsait qoymuşuq. Bunlar çox vəsait aparan layihələrdir. Eyni zamanda, öz valyuta ehtiyatlarımızı 23 dəfə artırmışıq və adambaşına düşən valyuta ehtiyatlarının həcminə görə bu gün Azərbaycan dünya miqyasında qabaqcıl yerlərdədir. Bizim valyuta ehtiyatlarımız ölkəmizin ümumi daxili məhsuluna bərabərdir. İqtisadçılar yaxşı bilirlər ki, bu göstərici nəyi əks etdirir.
Ona görə bizim böyük valyuta ehtiyatlarımız həm böyük sərvətimizdir, eyni zamanda, bu, bizə iqtisadi müstəqillik verir. İqtisadi müstəqillik isə siyasi müstəqilliyi şərtləndirir. İqtisadi cəhətdən asılı vəziyyətdə olan ölkələr müstəqil siyasət apara bilmirlər, yaxud da ki, aparmaqda çətinlik çəkirlər. Biz isə tam müstəqil siyasət aparırıq, bütün məsələlərlə bağlı bizim öz mövqeyimiz var və bu mövqeyi çəkinmədən ifadə edirik. Biz bütün prinsipial məsələlərlə bağlı beynəlxalq kürsülərdən səsimizi ucaldırıq, ədaləti və qanunun aliliyini təbliğ edirik və müdafiə edirik.
Keçən il valyuta ehtiyatlarımızın artırılması istiqamətində çox ciddi addımlar atılmışdır. Baxmayaraq ki, keçən il büdcəmiz də builki kimi deyildi, bundan az idi, eyni zamanda, neftin qiyməti də hələ aşağı səviyyədə idi, biz düzgün siyasət, maliyyə sahəsində nizam-intizamı gücləndirmək nəticəsində valyuta ehtiyatlarımızı 4,5 milyard dollar artırmışıq. Əminəm ki, bu il valyuta ehtiyatlarımız əhəmiyyətli dərəcədə artacaq.
On dörd il ərzində ölkə iqtisadiyyatına 231 milyard dollar sərmayə qoyulmuşdur. Bunun yarısı xarici, yarısı isə daxili sərmayədir. Adambaşına düşən sərmayələrin həcminə görə Azərbaycan yenə də dünya miqyasında lider dövlətlər arasındadır. Xarici sərmayənin qoyuluşu əlbəttə ki, hər bir ölkə üçün ən vacib amillərdən biridir. Eyni zamanda, bu, onu göstərir ki, ölkəyə inam var, ölkənin siyasətinə dəstək var, ölkənin gələcəyinə ümidlər çox böyükdür. Çünki gələcəyi müəyyən olunmayan, yaxud da ki, qaranlıq olan ölkələrə heç kim, heç bir sahibkar, heç bir dövlət, heç bir şirkət investisiya qoymaz. Ona görə 231 milyard dollara bərabər sərmayə qoyuluşu bizim uğurlu siyasətimizin nəticəsidir. Onu da deməliyəm ki, müstəqillik dövründə Azərbaycana yatırılan sərmayənin 93 faizi son 14 il ərzində qoyulmuşdur. Bu proses davam edir. Keçən il 14,6 milyard dollar sərmayə qoyulub, bu il ən azı ona bərabər həcmdə sərmayə yatırılacaq.
On dörd il ərzində əhalimiz 1,5 milyon nəfər artıb. Bu, çox gözəl göstəricidir. Bu, onu göstərir ki, əhalimiz artır, ölkəmiz güclənir. Əlbəttə ki, bu artımın ümumi iqtisadi inkişafımızla sıx əlaqəsi var. Hesab edirəm ki, biz bu göstəriciyə görə fəxr edə bilərik. Əlbəttə ki, əhali artımı hər bir ölkə üçün önəmli amildir. Eyni zamanda, bu, bizi daha da fəal işləməyə sövq etməlidir. Çünki artan əhali, eyni zamanda, bizdən buna adekvat iqtisadi inkişaf tələb edir. Biz 14 il ərzində ölkəmizdə 1,9 milyon iş yeri yaratmışıq ki, onlardan 1,4 milyonu daimi iş yeridir. Ancaq əhali 1,5 milyon nəfər artıb. Bəli, bu vətəndaşlar hələ ki, yeniyetmə və uşaqdırlar, ancaq bir neçə ildən sonra onlar işlə təmin olunmalıdırlar.
Ona görə iş yerlərinin yaradılması Azərbaycanda daimi proses olmalıdır. İndi dünyada texnoloji inkişafın çox sürətlə getdiyini və bunun iş yerlərinin ixtisarına gətirib çıxardığını nəzərə alsaq, biz bu sahəyə çox böyük diqqət verməliyik ki, Azərbaycanda işsizlik daim aşağı səviyyədə olsun. Necə ki, görülən işlər nəticəsində bu gün Azərbaycanda işsizlik 5 faiz, yoxsulluq isə 5,4 faiz səviyyəsindədir. Biz birinci proqramın icrasına başlayanda yoxsulluğun səviyyəsi 50 faiz idi, indi isə 5,4 faizdir.
Bax, budur, bizim əsas iqtisadi göstəricilərimiz. Eyni zamanda, sosial sahəyə çox böyük diqqət göstərilmişdir. Maaşlar 14 il ərzində beş dəfədən çox, pensiyalar səkkiz dəfədən çox artıb və bir çox önəmli sosial layihələr icra edilib.
Biz sosial infrastrukturla bağlı böyük işlər görmüşük, 3100-dən çox məktəb, 642 tibb müəssisəsi tikilmiş, yaxud təmir edilmişdir, 43 Olimpiya İdman Kompleksi inşa olunmuşdur. Bu da böyük vəsait tələb edən layihələrdir. Ancaq bu layihələr sosialyönümlü layihələrdir, ona görə investisiya proqramımızda daim bu layihələr var. Bu ilin investisiya proqramına əsasən də kifayət qədər sosial layihələr icra ediləcəkdir.
Biznesin inkişafı üçün şəraitin yaradılması istiqamətində ciddi addımlar atılmışdır. Sahibkarlara güzəştli şərtlərlə 2 milyard manatdan çox kreditlər verilmişdir. Nəzərə almalıyıq ki, 14 ilin əsas hissəsində manatın məzənnəsi dollara nisbətən daha da yüksək idi. Ona görə bu iki milyard manat ən azı iki milyard dollar deməkdir. Güzəştli şərtlərlə verilən bu kreditlər sahibkarlar tərəfindən yüksək qiymətləndirildi, onlar bu kreditlərdən istifadə edərək yeni müəssisələr, iş yerləri yaratdılar və o vəsaiti qaytararaq yenə də imkan verirlər ki, biz bu vəsaiti digər sahibkarlara güzəştli şərtlərlə verək, necə ki, bu il də bu, nəzərdə tutulur.
Son illər ərzində ictimai xidmətlər sahəsində inqilabi dönüş baş verdi. “ASAN xidmət” mərkəzlərinin yaradılması bu sahədə inqilabi dönüş etdi. Son beş il ərzində bu mərkəzlərdə 20 milyona yaxın müraciət qəbul edilmişdir və “ASAN xidmət” mərkəzlərini bəyənmə əmsalı 100 faizə yaxındır. Rüşvətxorluğa, korrupsiyaya, bürokratiyaya qarşı çox ciddi mübarizə aparılır. Bu mübarizə, o cümlədən sistem xarakterli tədbirlər sahəsində aparılır. Deyə bilərəm ki, institusional tədbirlər ən səmərəli tədbirlərdir. Əlbəttə ki, cəza tədbirləri də tətbiq olunub, olunur, onların da əhəmiyyəti var. Ancaq institusional tədbirlər, rüşvətxorluq, korrupsiya üçün, necə deyərlər, meydançanın daralması istiqamətində atılan addımlar ən səmərəli addımlardır.
Biz bütün bu işlərlə paralel olaraq, ölkəmizi texnoloji cəhətdən inkişaf etdirmək üçün böyük addımlar atmışıq. Azərbaycan kosmik dövlətə çevrilib. Bunu hələ bir neçə il bundan əvvəl təsəvvür etmək belə çətin idi. Hazırda bizim iki peykimiz var - telekommunikasiya və əraziləri müşahidə peykləri. Üçüncü peyk bu il orbitə buraxılacaq. Azərbaycan dünyanın məhdud olan kosmik klubunun üzvüdür. Bu, texnologiyadır, təhsildir, biznesdir və inkişafdır.
Əlbəttə ki, ölkəmizdə aparılan və tərəfimizdən irəli sürülmüş nəhəng nəqliyyat və energetika layihələri həm böyük vəsait tələb edirdi, eyni zamanda, ölkəmizin uzunmüddətli uğurlu inkişafını şərtləndirən layihələrdir.
Nəqliyyat sahəsində. Ölkəmizdə yeddi aeroport tikildi. Onlardan altısı beynəlxalq aeroportdur. Birinci proqram qəbul olunana qədər bizim bir beynəlxalq aeroportumuz var idi – Bakı aeroportu. Digər aeroportlar yerli əhəmiyyətli aeroportlar idi. Bakı, Naxçıvan, Gəncə, Lənkəran, Qəbələ, Zaqatala - altı beynəlxalq aeroport, bir də Yevlax aeroportu yenidən quruldu. Bu gün onlar fəaliyyət göstərir və beynəlxalq reyslər təşkil olunur. Bu, ölkəmizə turistlərin gəlişini şərtləndirir, insanlara rahatlıq verir. Vaxtilə bu layihələrə start verəndə bəziləri hesab edirdilər ki, bəlkə də biz əbəs yerə vəsait xərcləyirik, bunların heç bir istifadəsi olmayacaq. Həyat göstərdi ki, indi bizim beynəlxalq aeroportlarımızdan dünyanın müxtəlif yerlərinə uçuşlar təşkil edilir.
Mən avtomobil yolları haqqında danışdım.
Azərbaycanda böyük gəmiqayırma zavodu inşa edildi. Bu gün biz bütün növ gəmiləri istehsal edə bilərik. Artıq gəmiqayırma zavodu önəmli, böyük sifarişlər icra edir. Ələt Dəniz Ticarət Limanı bu il istifadəyə verilməlidir. Bu, Xəzər hövzəsində ən böyük beynəlxalq dəniz ticarət limanıdır. Bu liman olmadan biz nəqliyyat dəhlizinə, nəqliyyat mərkəzinə çevrilə bilməzdik. Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolunun istifadəyə verilməsi tarixi hadisədir. Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu Azərbaycan dövləti və xalqı qarşısında tarixi xidmətdir. Bu dəmir yolu, - bu barədə çox danışılıb, ictimaiyyət də əhəmiyyətini bilir, - həqiqətən bölgədə, Avrasiyada nəqliyyat dəhlizlərinin yaradılması istiqamətində bəlkə də son illərdə ən önəmli layihədir. Bunun bizim üçün də çox böyük əhəmiyyəti var. Artıq bir-iki aydır ki, Asiyadan, Avropadan müxtəlif istiqamətlərə gedən yüklər gəlib Azərbaycan ərazisindən keçir.
Biz Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizinin yaradılması ilə bağlı öz ərazimizdə olan bütün məsələləri qısa müddət ərzində həll etdik. Beləliklə, beynəlxalq əməkdaşlığa gözəl şərait yaratmışıq. Dəmir yolunun yenidən qurulması istiqamətində işlər görülüb, görüləcək və biz bu barədə danışacağıq.
Bakı-Tbilisi-Ceyhan, Bakı-Tbilisi-Ərzurum neft-qaz kəmərlərinin tikintisi iqtisadiyyata böyük valyuta axınını təmin edir. Bu kəmərlər olmasaydı, biz neft-qaz resurslarını haraya ixrac edəcəkdik? Bu, mümkün olmazdı. Heç kim də bizim neft-qaz yataqlarımıza vəsait qoymazdı, əgər bunun ixrac imkanı yoxdursa. Daxili bazarımız isə bizdə olan yataqlarla müqayisədə kiçikdir. Ona görə bu kəmərlər mütləq tikilməli idi və çox ağır şəraitdə, təzyiqlər şəraitində tikildi, bizə qarşı kampaniyalar aparılırdı. Bakı-Tbilisi-Ceyhanı əngəlləmək üçün antiazərbaycan qüvvələr nə qədər səy göstərdilər, alınmadı. Biz möhkəm dayanmışdıq, güclü iradə göstərmişdik və bu layihələri qonşu dövlətlərlə birlikdə icra etdik. Bakı-Tbilisi-Ceyhan on ildən çoxdur ki, fəaliyyət göstərir. On ildən çoxdur ki, qaz kəmərimiz qazımızı Ərzuruma qədər nəql edir. Əgər bu layihələr olmasaydı, Bakı-Tbilisi-Qars da olmazdı. Əgər bu, olmasaydı, “Şahdəniz-2” də olmazdı. Cənub Qaz Dəhlizi – dəyəri 40 milyard dollardan çox olan layihə də olmazdı. Onda bizim həyatımız necə olacaqdı? Bizim iqtisadi vəziyyətimiz necə olacaqdı. Təsəvvür etmək o qədər də çətin deyil.
Ona görə bütün bu layihələr xalq qarşısında tarixi xidmətlərdir. Biz fəxr edirik ki, bunları icra etmişik. Bu layihələr, eyni zamanda, uzunmüddətli inkişafımıza şərait yaradır. Biz indi 42 milyard dollar valyuta ehtiyatlarımıza malikik. Bunları nəyin hesabına qazanmışıq? Enerji resurslarının ixracı nəticəsində. Bakı-Tbilisi-Ceyhan tikilməsəydi, bu da olmayacaqdı.
Ona görə bu 14 il ərzində görülmüş işlərin hamısını bir çıxışda sadalamaq mümkün deyil. Bəlkə də günlər lazımdır ki, biz bütün işləri qeyd edək. Sadəcə olaraq, mən bu gün əsas məqamları ictimaiyyətin diqqətinə çatdırdım. Görülən bütün işlər və əldə edilmiş nəticələr deməyə əsas verir ki, Azərbaycan bu gün uğurla, sürətlə inkişaf edən ölkədir. Ancaq biz əldə edilmiş uğurlarla kifayətlənməməliyik, daim qabağa baxmalıyıq və növbəti illərdə görüləcək işlərlə bağlı fəaliyyətimizi düzgün qurmalıyıq.
X X X
Lənkəran Şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı Taleh QARAŞOV çıxış edərək dedi:
Möhtərəm cənab Prezident.
Sizin müəllifi və təşəbbüskarı olduğunuz regionların sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət proqramlarının icrası istiqamətində görülən işlər nəticəsində ölkənin hər yerində olduğu kimi, Lənkəranda da genişmiqyaslı abadlıq-quruculuq işləri həyata keçirilib, rayonun siması tamamilə dəyişib, əvvəlki şöhrətini özünə qaytarıb. Lənkəranlılar bu əvəzsiz diqqətə və qayğıya görə həmişə Sizə minnətdardırlar.
Dünyanın heç bir dövlətində müşahidə olunmayan, məhz Sizin davamlı diqqətinizlə sahibkarlığın inkişafına verilən dəstək və iş adamları üçün yaradılan əlverişli mühit rayona investisiya cəlb olunmasına yeni imkanlar yaradıb.
Sizin tapşırığınızla Lənkəran Şəhər İcra Hakimiyyəti tərəfindən rayonun iqtisadi potensialı araşdırılıb, inkişafı daha vacib olan sahələr müəyyən edilərək, özəl investisiyanın cəlb olunması istiqamətində konkret işlər görülüb. Nəticədə özəl investisiya hesabına rayonda ümumi dəyəri 62,3 milyon manat olan 16 obyektin, o cümlədən iri çəltikçilik təsərrüfatlarının, istehsal və emal müəssisələrinin, sitrus meyvə bağlarının, istixana kompleksinin, turizm, istirahət və əyləncə mərkəzlərinin yaradılmasına başlanılıb, artıq 41,8 milyon manat vəsait xərclənib, 1380 yeni iş yeri açılıb. Ümumilikdə isə ötən il rayona 124,6 milyon manat özəl investisiya cəlb edilib, 3700 yeni iş yeri açılıb.
Möhtərəm cənab Prezident, ölkəmizdə kənd təsərrüfatının strateji sahələrinin inkişaf etdirilməsi ilə bağlı Sizin qəbul etdiyiniz müdrik qərarlar, verdiyiniz tapşırıq və tövsiyələr əsasında aqrar sahədə böyük canlanma yaranıb, onun tarixi şöhrəti özünə qayıtmağa başlayıb. Bu, bir həqiqətdir ki, Sizin apardığınız düşünülmüş siyasət nəticəsində insanlar torpağa bağlanıb, onların maddi rifah halı xeyli yaxşılaşıb, məhsul bolluğu yaranıb. Artıq kənd yerlərində demək olar ki, işsiz insan yoxdur, onlar halal zəhmətləri ilə öz dolanışıqlarını təmin edirlər.
Ötən il Sizin rəhbərliyinizlə Lənkəranda çay, çəltik və sitrus meyvələri istehsalının inkişafı məsələlərinə dair respublika müşavirəsinin keçirilməsi və imzaladığınız müvafiq sərəncamlar rayonda bu sahələrin inkişafına yeni imkanlar yaradıb.
Unudulmaqda olan ənənəvi çayçılıq, çəltikçilik və sitrus meyvəçiliyi sahələrinin bərpasına Sizin göstərdiyiniz diqqət əhalimiz tərəfindən böyük rəğbətlə qarşılanıb, aparıcı ölkələrin qabaqcıl təcrübəsi öyrənilməklə, bu sahələrin inkişaf etdirilməsinə başlanılıb.
2017-ci ildə çayçılığın inkişafına 7,7 milyon manat investisiya yönəldilib, əkin sahələri 604 hektara, işləyənlərin sayı 2 min nəfərə çatdırılıb. İstifadəsiz qalan torpaqlarda, eləcə də dağətəyi ərazilərdə, yamaclarda tapşırığınıza əsasən növbəti illərdə terras üsulu ilə yeni çay plantasiyalarının salınması nəzərdə tutulub.
Ötən il respublikada, ilk dəfə olaraq, bölgənin iqlim şəraitinə uyğun yeni texnologiyalar əsasında yetişdirilmiş çəltik şitilləri Koreya Respublikasından gətirilmiş ən müasir maşın və mexanizmlərdən istifadə edilməklə əkilib və biçilib. Bununla məqsədimiz Sizin tövsiyələrinizi əldə rəhbər tutaraq ənənəvi çəltik sortlarından qiymətli ərzaq olan düyü istehsal edib ölkəmizin ərzaq təhlükəsizliyi proqramına töhfəmizi verməkdir.
2017-ci ildə 526 hektarda çəltik əkilib, 1815 ton məhsul istehsal olunub, 4,4 milyon manat gəlir əldə edilib. Cari ildə bu gəlirli sahələrin iki dəfə artırılması nəzərdə tutulur. Ekoloji cəhətdən təmiz, dadına görə idxal edilən düyülərdən daha keyfiyyətli olan yerli düyü bu gün daxili bazarda “Lənkəran düyüsü” adı ilə tanınır. Onun daxili bazarda satış rəqabətini təmin etməklə “Made in Azerbaijan” brendi ilə xarici ölkələrə satılması istiqamətində də işlər davam etdirilir.
Ötən il rayonda sitrus meyvəçiliyinin inkişafı istiqamətində də işlər davam etdirilib, xaricdən gətirilmiş məhsuldar sitrus növlərindən yeni bağlar salınıb.
Sizin apardığınız siyasət nəticəsində rayonumuz üçün ənənəvi olmayan baramaçılığa da insanlarımızda böyük həvəs yaranıb. Cari ildə rayonda ilk dəfə olaraq barama istehsalına başlanılacaq.
Turizmin inkişafı da Sizin diqqətinizdən kənarda qalmayıb. Ötən il bu sahəyə 25,1 milyon manat investisiya qoyulub, 800 yeni iş yeri açılıb. Sizin tapşırığınıza əsasən, yaxın aylarda istifadəyə veriləcək Lənkəran İstisu və Sağlamlıq Mərkəzi rayonda turizmin inkişafına yeni təkan verəcək.
Cənab Prezident, üzərimizə düşən məsuliyyəti dərindən dərk edərək Sizi əmin edirik ki, bu şərəfli vəzifələrin layiqincə yerinə yetirilməsi üçün xalqımızla birlikdə lənkəranlılar da bütün qüvvə və bacarıqlarını sərf edəcəklər.
Diqqətinizə görə çox sağ olun.
X X X
Naxçıvan Muxtar Respublikasındakı “Nəqşicahan Holdinq” şirkətlər qrupunun “Duzdağ” Müalicəvi İstirahət Mərkəzinin direktoru Novruz NOVRUZOV çıxış edərək dedi:
- Cənab Prezident.
Bu gün Sizin rəhbərliyinizlə Azərbaycan inkişaf və tərəqqi dövrünü yaşayır. Həyata keçirilən kompleks islahatlar, geniş quruculuq işləri və yaradılan güclü iqtisadiyyat Azərbaycanın əsas inkişaf göstəriciləridir. Xüsusilə regionların sosial-iqtisadi inkişafı ilə bağlı mərhələli proqramların qəbul və icra olunması hər bir bölgənin tarazlı inkişafını təmin edib.
Göstərdiyiniz qayğının nəticəsidir ki, bu gün Azərbaycanın Naxçıvan Muxtar Respublikası da davamlı inkişaf mərhələsinə qədəm qoyub. Muxtar respublikada iqtisadiyyatın bütün sahələrinin inkişafı təmin edilib, sahibkarlıq fəaliyyəti güclənib, yeni müəssisələr və iş yerləri yaradılıb, əlverişli biznes və investisiya mühiti formalaşıb.
Hazırda öz inkişafının yeni mərhələsini yaşayan Naxçıvan Muxtar Respublikasının iqtisadiyyatında sahibkarlıq fəaliyyətinin rolu getdikcə artır. Göstərilən dövlət dəstəyi biz sahibkarları daha fəal çalışmağa sövq edir. Hazırda muxtar respublikada istehsal olunan kənd təsərrüfatı və sənaye məhsullarının, göstərilən xidmətlərin əksər hissəsi özəl bölmənin payına düşür. Bunun nəticəsidir ki, özəl sektorun ümumi daxili məhsuldakı payı artaraq 89 faizə çatıb.
Ölkəmizdə özəl sektora göstərilən dövlət qayğısından bəhrələnən sahibkarlıq subyektlərindən biri də “Nəqşicahan Holdinq” şirkətlər qrupudur. Xidmət və istehsal sahələri üzrə fəaliyyət göstərən şirkət muxtar respublika iqtisadiyyatının inkişafına öz töhfəsini davamlı olaraq verməkdədir.
Bu gün ölkəmizdə turizmin inkişafı qeyri-neft sektorunun əsas istiqamətlərindən biri elan edilib. Ölkəmizin turizm potensialının beynəlxalq aləmdə tanıdılması, habelə turizmin müxtəlif növlərinin inkişaf etdirilməsi sahəsində məqsədyönlü tədbirlər həyata keçirilir. Ölkə rəhbərinin imzaladığı sərəncamlar, qəbul edilən dövlət proqramlarının uğurlu icrası Azərbaycanı həm də turizmin inkişaf etdiyi ölkəyə çevirib.
Zəngin tarixi-mədəni irsi, nadir təbiət abidəsi olan Duzdağ, mədəni memarlıq abidələri, sabitlik və müasir infrastruktura malik yaşayış məntəqələri Naxçıvanda turizmin inkişafını şərtləndirən əsas amillərdir. Muxtar respublikada turizmin ekoloji, ziyarət, müalicə, dağçılıq və başqa növlərinin inkişafı üçün böyük potensial var. Bizim şirkətin də əsas fəaliyyət istiqamətlərindən biri turizm sektorudur.
Tibb və sağlamlıq turizmi sahəsində fəaliyyətimizi davam etdiririk. Sizin iştirakınızla 2008-ci ildə istifadəyə verilən Duzdağ Fizioterapiya Mərkəzinə hər il müxtəlif ölkələrdən yüzlərlə insanın müalicəyə gəlməsi turizmin bu sahəsi üçün geniş imkanlar açır. Mərkəz Türkiyə, Rusiya, Amerika Birləşmiş Ştatları, Almaniya, İsrail, Özbəkistan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, İran, Gürcüstan kimi ölkələrdən gələn turistlərin istirahət və müalicə məkanına çevrilib.
Bu illər ərzində təmsil etdiyim holdinq xidmət sektorları ilə yanaşı, yerli xammala əsaslanan idxaləvəzləyici və ixracyönümlü məhsullar istehsal edən müəssisələrin yaradılmasına da üstünlük verib. “Karbon Qazı Zavodu” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyəti belə müəssisələrdəndir. Burada arsenli quru qaz, karbon qazı və quru buz istehsal olunur. Məhsullarımız daxili tələbatı tam ödəyir. Mineral sular, sərinləşdirici içkilər istehsal edən müəssisələr, tibb ocaqları və ərzaq məhsulları istehsalı ilə məşğul olan şirkətlər məhsullarımıza daha çox üstünlük verirlər.
“Nəqşicahan Holdinq” şirkətlər qrupu məşğulluğun tam təmin olunmasına öz töhfəsini verir. Şirkət tərəfindən müxtəlif profilli sahələrin yaradılması yeni iş yerlərinin açılmasına imkan yaradıb. Hazırda şirkətimizdə 1100 nəfər çalışır.
Cənab Prezident, bütün bunlar sahibkarlığın inkişafı üçün yaratdığınız şəraitin nəticəsidir. Göstərdiyiniz hərtərəfli qayğıya görə muxtar respublika sahibkarları adından Sizə dərin minnətdarlığımızı və ehtiramımızı bildiririk.
X X X
Tərtər Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Müstəqim MƏMMƏDOV çıxış edərək dedi:
- Möhtərəm cənab Prezident.
Ölkəmizin hər yerində olduğu kimi, Tərtərdə də regionların sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət proqramları uğurla həyata keçirilir, nəzərdə tutulmuş bütün infrastruktur layihələri Sizin diqqət və qayğınız sayəsində icra edilir.
Cənab Prezident, son iki ildə Sizin Tərtər rayonuna ardıcıl səfərləriniz, keçirdiyiniz görüşlər, mövcud problemlərimizin verdiyiniz tövsiyə və tapşırıqlar əsasında həll olunması əhali tərəfindən böyük rəğbətlə qarşılanır.
2016-cı ilin Aprel hadisələri tərtərlilərin Vətənə, torpağa bağlılığını bir daha nümayiş etdirdi. O çətin, ağır, həm də şərəfli günlərdə, cənab Prezident, birinci xanım Mehriban Əliyeva ilə birlikdə Tərtər şəhərinə və təmas xətti ilə 200 metr məsafədə yerləşən Qapanlı kəndinə səfəriniz, burada sakinlərlə görüşünüz onlara güc verdi, əminlik yaratdı və əmək coşqunluğunu qat-qat artırdı. Tərtərlilər cəbhə bölgəsində düşmənlə üzbəüz yaşamaqlarına baxmayaraq, quruculuq sürətini azaltmır, yaradır və yüksək nailiyyətlər əldə edirlər.
İqtisadiyyatın mühüm sahəsi olan kənd təsərrüfatı bu gün Tərtərdə dirçəliş dövrünü yaşayır. Xüsusən əkinçilik sahəsi sürətlə inkişaf etməkdədir. Çünki kəndlilər, fermerlər Sizin qayğınızı hiss edir, dövlətin dəstəyindən bəhrələnirlər.
Sizin tapşırıq və tövsiyələrinizə uyğun olaraq, ötən il rayonda 3123 hektarda pambıq əkilib, əvvəlki ilə nisbətən bu məhsulun əkin sahələri 3 dəfə artıb. İl ərzində 8419,9 ton pambıq tədarük edilib ki, bu da 2016-cı ildəkindən 3,6 dəfə çoxdur. Pambıq sahələrinin hər hektarından orta məhsuldarlıq da keçən illə müqayisədə 4,5 sentner artaraq 27 sentnerə çatıb, hektardan məhsuldarlığa görə ölkə üzrə ən yüksək göstərici əldə edilib.
Saatlı rayonunda pambıqçılığın inkişafına dair keçirilən müşavirədə söylədiyiniz “Pambıqçılığın inkişafı Prezident kimi mənim üçün, ilk növbədə, sosial layihədir, ondan sonra iqtisadi layihədir, daha sonra isə valyuta gətirən layihədir” sözləriniz real həyatda öz təsdiqini tapıb. Ötən il pambıq əkini, becərilməsi və yığımı işlərinə 5 minədək insan cəlb edilib, onlar yüksək gəlir götürüblər. Əldə olunan gəlir həm də halal qazanc hesabına kəndlilərimizin evlərinə ruzi-bərəkət gətirib, onların sevincini və razılıq hissini artırıb.
İcazə verin, yüksək diqqətinizə məruzə edim ki, fermerlərdən Habil İbrahimov 118 ton məhsul yığaraq 67 min 200 manat, Qasım Sadıqov 104 ton məhsul toplayaraq 50 min manat, Müslüm Babışov 91 ton məhsul tədarük edərək 45 min manat, Fazil Vəliyev 57 ton məhsul yığaraq 28 min manat, Əzim Qaraşov 34 ton məhsul toplayaraq 20 min manat gəlir əldə ediblər. Cari ildə pambıqçılıq üzrə fermerlərimiz 840 min manatdan çox subsidiya alacaqlar.
Şəkər istehsalında yerli xammaldan istifadənin artırılması barədə tövsiyələrinizə əməl olunaraq ötən il 1541 hektarda şəkər çuğunduru əkilib. Tərtərdə şəkər çuğunduru ilk dəfə 2005-ci ildə cəmi 8 hektarda əkilmişdi. Rayonumuzda bu qiymətli bitkinin istehsalı əvvəlki ilə nisbətən 15,6 faiz artıb, hər hektardan orta məhsuldarlıq 42,6 ton olmaqla, ümumilikdə 65,7 min ton təşkil edib.
Ötən il kümçülərimiz 4610 kiloqram barama istehsal ediblər ki, bu da 2016-cı il ilə müqayisədə 4,8 dəfə çoxdur. Son 2 ildə rayonumuzda 125 min tut tingi əkilib.
Keçən təsərrüfat ilində ümumilikdə 43 min 658 nəfər kənd təsərrüfatı işlərinə cəlb olunub.
Möhtərəm cənab Prezident, Sizin Sərəncamınızla kənd təsərrüfatının inkişafında xidmətlərimə görə mənim II dərəcəli “Əmək” ordeni ilə təltif olunmağımı bütün Tərtər zəhmətkeşlərinin əməyinə verilən yüksək qiymət və qayğı kimi dəyərləndiririk. Sizə dərin minnətdarlığımı bildirir və əmin edirəm ki, öz Prezidentinə güvənən tərtərlilər qarşıya qoyduğunuz bütün vəzifələri sabaha böyük inam hissi və yüksək əhval-ruhiyyə ilə bundan sonra da layiqincə yerinə yetirəcəklər. Müstəqil dövlətimizin gündən-günə inkişafı və tərəqqisi naminə əlimizdən gələni əsirgəməyəcəyik.
Diqqətinizə görə minnətdaram.
X X X
Neftçala Sənaye Məhəlləsinin direktoru Nəriman XƏLİLOV çıxış edərək dedi:
- Möhtərəm cənab Prezident.
Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin müəyyənləşdirdiyi sosial-iqtisadi inkişaf strategiyasının, cənab Prezident, Sizin tərəfinizdən uğurla həyata keçirilməsi nəticəsində ölkəmizin qeyri-neft sənayesi dinamik inkişaf edir, qabaqcıl texnologiyalara əsaslanan yeni istehsal və emal müəssisələri yaradılır. Hazırda bu istiqamətdə aparılan işlər ölkənin bütün regionlarında olduğu kimi, Neftçala rayonunda da uğurla davam etdirilir.
Möhtərəm cənab Prezident, Sizin böyük diqqət və qayğınız nəticəsində son illər Neftçala rayonu özünün yeni inkişaf mərhələsini yaşayır, rayonda sosial, iqtisadi və infrastruktur layihələri icra edilir. Bütün Neftçala sakinləri 2017-ci il sentyabrın 24-də Sizin rayonumuza etdiyiniz tarixi səfəri əlamətdar, unudulmaz gün kimi xatırlayır. Xüsusilə açılışını etdiyiniz Neftçala Sənaye Məhəlləsinin yaradılması rayonumuzla yanaşı, ətraf bölgələrdə də sənayenin sürətli inkişafına və əhalinin məşğulluğunun artırılmasına təkan verib. Bütün bunlara görə, cənab Prezident, Neftçala ictimaiyyəti Sizə öz məhəbbətini və dərin hörmətini bildirir.
Cənab Prezident, Sizin 2015-ci il 2 fevral tarixli Sərəncamınıza uyğun olaraq, ölkəmizdə ilk sənaye məhəlləsi də məhz Neftçalada yaradılıb. On hektar ərazini əhatə edən Neftçala Sənaye Məhəlləsində dövlət vəsaiti hesabına sənaye məhsullarının istehsalı və müvafiq xidmətlərin göstərilməsi üçün bütün zəruri infrastruktur - elektrik enerjisi, təbii qaz, rabitə-internet, su-kanalizasiya sistemi qurulub, müasir istehsalat blokları tikilərək sahibkarların istifadəsinə verilib. Sənaye Məhəlləsinin inzibati binasında sahibkarlara ümumi mühasibatlıq, hüquqi məsləhətlər, sığorta və poçt xidmətləri göstərilir, eləcə də texniki kitabxana və “startap”lar üçün ofis fəaliyyət göstərir. Neftçala Sənaye Məhəlləsinin bütün ərazisi ödənişsiz internetlə təmin olunub.
Hazırda Neftçala Sənaye Məhəlləsində layihələrinin ümumi dəyəri 45 milyon manat təşkil edən 9 rezident, o cümlədən avtomobil, balıq yemi və digər yemlər, balıq konservləri, plastik məmulatlar, suvarma sistemləri, polietilen suvarma boruları və modul tipli məktəb binaları üçün konstruksiyalar istehsalı və digər sahələr üzrə məşğul olan sahibkarlar fəaliyyət göstərirlər. Məhəllədə, həmçinin kiçik sahibkarlar üçün emalatxanalar da yaradılıb.
Bu layihələr üzrə 4 müəssisəyə verilmiş investisiya təşviqi sənədi əsasında sahibkarlar 3,5 milyon manat vəsaitə qənaət edib, 2 müəssisəyə 6,5 milyon manat güzəştli kredit verilib və Sənaye Məhəlləsində ümumilikdə 500-ə yaxın daimi iş yerinin açılması üçün zəmin yaranıb.
Yeni layihələrin həyata keçirilməsi məqsədilə sahibkarların artan müraciətlərini nəzərə alaraq, Neftçala Sənaye Məhəlləsinin ərazisinin genişləndirilməsi nəzərdə tutulur.
Möhtərəm cənab Prezident, Sizin rəhbərliyinizlə uğurla həyata keçirilən sənayeləşmə siyasətinin tərkib hissəsi olan sənaye məhəllələrinin yaradılmasının çox böyük əhəmiyyəti var. Bu, regionlarda sahibkarlıq fəaliyyətinin genişləndirilməsinə, yerli ehtiyatlardan səmərəli istifadə yolu ilə sənaye sahələrinin inkişaf etdirilməsinə, istehsal prosesinin təşkilində infrastruktur xərclərinin azaldılmasına, sahibkarlar arasında kooperasiya əlaqələrinin gücləndirilməsinə, məşğulluqda sənayenin xüsusi çəkisinin artırılmasına, idxalın əvəzlənməsinə, yerli məhsulun daxili və xarici bazarlara çıxarılmasına geniş imkanlar yaradır.
Ölkədə ilk sənaye məhəlləsinin Neftçala rayonunda yaradılması ilə bağlı qərarınıza və onun fəaliyyətini daim diqqətdə saxladığınıza görə, Sizə bir daha minnətdarlığımızı bildiririk. Sizi əmin edirik ki, əməli fəaliyyətimizlə dövlətimizin davamlı inkişafına töhfə vermək üçün bütün səylərimizi səfərbər edəcəyik.
Diqqətinizə görə minnətdaram.
X X X
Qazax Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Rəcəb BABAŞOV çıxış edərək dedi:
- Möhtərəm cənab Prezident.
Sizin müdrik siyasətiniz nəticəsində son illərdə qeyri-neft sektorunun, xüsusən də sənayenin və aqrar sahənin inkişafı ilə bağlı Dövlət proqramlarının qəbulu bütün regionlarda olduğu kimi, Qazax rayonunda da öz müsbət nəticələrini verməkdədir.
Sizin tapşırığınıza əsasən 2017-ci ildə rayonumuza investisiyanın cəlb olunması ilə bağlı işlər daha da genişləndirilib və iqtisadiyyatın müxtəlif sahələrinə ümumilikdə 43,8 milyon manat, o cümlədən sənayeyə 26,5 milyon manat özəl sərmayə qoyulub. Əsasən yerli xammaldan səmərəli istifadə etməklə sənaye müəssisələrinin yaradılmasına xüsusi diqqət yetirilib. Daş Salahlı kəndində “Mətanət A” şirkəti tərəfindən dəyəri 15 milyon manat təşkil edən, illik gücü 50 min ton olan əhəng zavodunun tikintisi başa çatdırılıb, “HGC GROUP” MMC tərəfindən illik gücü 1 milyon ton sement və 825 min ton klinker olan istehsal müəssisəsi yaradılıb, “Saloğlu” mebel firması istehsalın genişləndirilməsinə 16 milyon manat vəsait yönəldib. Bu müəssisələrin məhsulları həm də ixracyönümlü olmaqla bölgənin iqtisadiyyatına öz müsbət təsirini göstərəcək.
Bunlarla yanaşı, rayonda konserv zavodu, tikinti materialları müəssisəsi də istifadəyə verilib, hazırda elektrod zavodunun inşası davam edir və 2018-ci ildə başa çatdırılacaq.
Ümumilikdə ötən il istifadəyə verilmiş müəssisələrdə 1177 yeni iş yeri yaradılıb.
Cənab Prezident, ən əsası isə odur ki, sakinlər rayonda həyata keçirilən və onların maraqlarına cavab verən belə layihələri çox yüksək qiymətləndirir, əhalinin, xüsusən də gənclərin məşğulluğunun təmin edilməsini böyük sevinc hissi ilə qarşılayır və Sizə minnətdarlıqlarını bildirirlər.
2017-ci ildə kənd təsərrüfatı sahəsinə 16,4 milyon manat investisiya cəlb edilib, sahibkarlar tərəfindən müasir suvarma sistemlərinin və innovativ texnologiyaların tətbiqinə əsaslanan fermer təsərrüfatları və Qazax Aqroparkı yaradılıb. Ölkəmizin kənd təsərrüfatı məhsullarının idxalından asılılığını azaltmaq üçün yaradılmış əlverişli şəraitdən bəhrələnən fermerlər əkin sahələrini genişləndirib və rayon üzrə 18,7 min hektar sahədə kənd təsərrüfatı məhsulları əkiblər. 2018-ci ildə əkin sahələrinin 20 min hektara çatdırılması qarşıya məqsəd qoyulub.
Sizin kənd təsərrüfatının inkişafı ilə bağlı verdiyiniz tapşırıq və tövsiyələr insanların torpağa münasibətini ötən əsrin 70-80-ci illərində olduğu kimi əhəmiyyətli dərəcədə dəyişib, onların torpağa bağlılığını hədsiz dərəcədə yüksəldib.
Rayonumuz üçün ənənəvi sayılan kartof əkini ötən illərdə ən yaxşı halda 273 hektar idisə, 2017-ci ildə əkin sahələri 3 dəfə artırılaraq 809 hektara çatdırılıb, bu sahədə çalışanların sayı da artaraq 2380 nəfər təşkil edib, hektardan orta məhsuldarlıq 117 sentnerdən 271 sentnerə qaldırılıb, nəticədə rayon üzrə 22 min ton məhsul istehsal edilib.
Taxılçılıqda da yüksək nəticələr əldə olunub. Ötən il 36,5 min ton taxıl istehsal edilib ki, bu da 2016-cı ildəkindən 12,7 min ton çoxdur. Hər hektardan 33 sentner məhsul əldə edilib.
Baramaçılığın və tütünçülüyün inkişafı ilə əlaqədar verdiyiniz Sərəncam və tapşırıqların icrası ilə bağlı zəruri tədbirlər görülüb, nəticədə sakinlərdə həmin sahələrə maraq artıb və bu da, öz növbəsində, yüzlərlə ailənin gəlirlərinin və rifah halının yüksəlməsinə səbəb olub.
Ümumiyyətlə, əvvəlki illərdə kənd təsərrüfatında çalışanların sayı maksimum 7500 nəfər olduğu halda, ötən il bu sahəyə 13082 nəfər rayon sakini cəlb edilib.
Cənab Prezident, Sizin apardığınız məqsədyönlü siyasətin nəticəsində bütün ölkədə olduğu kimi, Qazaxda da həyata keçirilən sosial-iqtisadi və infrastruktur layihələri, əldə edilən yüksək nailiyyətlər, aparılan abadlıq-quruculuq işləri rayon sakinləri tərəfindən böyük minnətdarlıq hissi ilə qarşılanır, onlarda gələcəyə inam hissini artırır.
İcazə verin, Sizi əmin edim ki, insanların rifahı naminə qarşımıza qoyduğunuz mühüm vəzifələrin rayonumuzda uğurla icra olunması üçün bütün imkanları səfərbər edəcək və bu vəzifələrin öhdəsindən layiqincə gələcəyik.
Diqqətinizə görə çox sağ olun.
X X X
Ağdam rayonundakı Heyvandarlıq Kompleksinin direktoru Fuad ƏYYUBZADƏ çıxış edərək dedi:
- Möhtərəm cənab Prezident.
Bu gün ölkə iqtisadiyyatının, xüsusilə aqrar sahənin inkişaf etdirilməsində qabaqcıl texnologiyaların tətbiqi, təhlükəsizliyinə zəmanət verilən keyfiyyətli qida məhsullarının istehsalı, əhalinin ərzaq məhsullarına tələbatının yüksək səviyyədə ödənilməsi və rifahının daha da yaxşılaşdırılması sahəsində göstərdiyiniz fəaliyyətə, hər zaman hiss etdiyimiz diqqət və qayğıya görə cəbhə bölgəsində yaşayan və fəaliyyət göstərən iş adamları adından Sizə dərin minnətdarlığımızı bildiririk.
Rəhbərlik etdiyim müasir heyvandarlıq kompleksi 2008-ci ildə Ağdam rayonunun düşmənlə təmas xəttində yerləşən Əfətli kəndi ərazisində yaradılıb. Hər zaman bir sahibkar kimi Sizin və dövlətimizin dəstəyini hiss etmişik. Bunun nəticəsidir ki, 2010-cu ildə dövlət tərəfindən ayrılmış 800 min manat güzəştli kredit və lizinqdən istifadə etməklə, yaradılmış kompleksdə xaricdən gətirilmiş yüksək məhsuldarlığa malik cins heyvanların baş sayı 500-ə çatdırılıb, müasir avadanlıqlar alınaraq quraşdırılıb.
2016-cı ildə mənfur düşmənin təxribatına cavab olaraq başlanmış və tariximizə şanlı səhifələr yazmış Aprel döyüşləri zamanı qüdrətli Azərbaycan Ordusu düşmənə layiqli zərbələr vuraraq onu böyük itkilərlə geri çəkilməyə məcbur etdi. Həmin döyüşlərdə düşmən dinc əhalinin evləri ilə yanaşı, bizim təsərrüfatımızı da hədəfə almış və atdığı mərmilərin 6-sının təsərrüfatın ərazisinə düşməsi nəticəsində 200 başadək cins heyvan tələf olub, elektrik yarımstansiyası, sağım və gübrəsəpən aqreqatlar, soyuducu sistemlər və digər avadanlıqlar sıradan çıxıb, tikililər yararsız hala düşüb.
Hadisələrdən dərhal sonra Sizin və birinci xanım Mehriban Əliyevanın bölgəmizə səfəri hər zaman bizimlə olduğunuzu bir daha sübut etdi. Tapşırığınıza əsasən dövlət qurumlarının nümayəndələri yerli və xarici kütləvi informasiya vasitələrinin iştirakı ilə hadisə yerinə gələrək tələfat və dağıntıların aradan qaldırılması üçün hərtərəfli dəstək veriləcəyini bildirdilər. Təcavüzkar erməni vandalların törətdikləri vəhşiliklərin və dağıntıların mənzərəsi kütləvi informasiya vasitələri tərəfindən dünya ictimaiyyətinə çatdırıldı.
Dövlət lizinqi üzrə 460 min manat qalıq borc öhdəliklərimiz heyvandarlıq kompleksinin fəaliyyətinin bərpa olunmasına, yararsız hala düşmüş texniki avadanlıqlara və tələf olmuş cins mal-qaraya görə silindi. Sıradan çıxmış bütün avadanlıqlar dövlətimizin dəstəyi nəticəsində yeniləndi, xaricdən 200 baş məhsuldar cins heyvan alınaraq təsərrüfata gətirildi, müəssisəmizə yenidən 500 min manat güzəştli kredit verildi. Bu dəstək sayəsində təsərrüfatımız qısa müddət ərzində fəaliyyətini tam bərpa etdi.
Hazırda təsərrüfatda 30-dan çox işçi çalışır, 700 başdan artıq cins heyvan bəslənilir. Gündə 5 ton yüksək keyfiyyətli süd istehsal olunaraq emal müəssisəsinə təhvil verilir.
Möhtərəm cənab Prezident, təmas xəttində, düşmənin bir addımlığında fəaliyyət göstərməyimizə baxmayaraq, heç nədən çəkinmirik, Sizin qətiyyətinizə və Ordumuzun qüdrətinə inanaraq təsərrüfatımızı daha da genişləndiririk. Hədəfimiz cins heyvanların baş sayını 1500-ə, gündəlik süd istehsalını isə 20 tona çatdırmaqdır. Bu məqsədlə təsərrüfatın yem bazasını genişləndirmək üçün torpaq sahəsinin ayrılmasına ehtiyac vardır.
Bütün Azərbaycan xalqı kimi, biz cəbhə bölgəsinin sakinləri də torpaqlarımızın işğaldan azad olunması, ölkəmizin qüdrətlənməsi naminə yürütdüyünüz siyasəti dəstəkləyir, qətiyyətinizə inanırıq. Əminik ki, torpaqlarımızın işğaldan azad olunacağı gün uzaqda deyil.
Diqqətinizə görə çox sağ olun.
X X X
Salyan Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Sevindik HƏTƏMOV çıxış edərək dedi:
- Möhtərəm cənab Prezident.
Ölkəmizin iqtisadi inkişafının baza sütunlarından biri olan, müəllifi olduğunuz regionların sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət proqramlarının icrası yerli icra hakimiyyətlərinin fəaliyyətinin əsas istiqamətlərindən biridir. Yerlərdəki bütün mövcud problemləri, insanları narahat edən sosial məsələləri əhatə edən Dövlət proqramları ölkəmizin dinamik inkişafını təmin etməklə yanaşı, bölgələrin potensialının artmasına və əhalinin rifahının yüksəlməsinə geniş şərait yaradıb.
Dövlət proqramlarının həyata keçirilməsi nəticəsində Salyan rayonunda da müasir texnologiyalar əsasında yeni istehsal sahələrinin yaranmasına nail olunub, rayona qoyulan investisiyaların həcmi xeyli artıb.
Bütün bunlar ölkədə yaradılmış siyasi sabitliklə yanaşı, iqtisadiyyatın şaxələndirilməsi, biznes və investisiya mühitinin davamlı olaraq yaxşılaşdırılması, sahibkarlığın inkişafı, eləcə də mövcud çağırışların tələblərinə uyğun çevik iqtisadi islahat tədbirləri sayəsində mümkün olub.
Cənab Prezident, Sizin bölgələrə investisiyaların cəlb edilməsi sahəsində yerli icra hakimiyyətləri qarşısında qoyduğunuz vəzifələrin icrasını təmin etmək məqsədilə Salyan rayonunda özəl investisiya hesabına ümumi dəyəri 127 milyon manat olan təkcə 3 layihənin icrasına sahibkarlar tərəfindən 50,5 milyon manat vəsait xərclənib.
Rayonun Kürsəngi kəndi ərazisində 50 hektar torpaq sahəsində “GP ALPHA GREEN HAUSE” MMC tərəfindən ümumi dəyəri 96,9 milyon manat olan istixana kompleksinin tikintisinə başlanılıb. Artıq 5 hektar sahədə istixana kompleksinin tikintisi başa çatıb və ilk məhsul istehsal olunub. Ümumilikdə 27,5 milyon manat vəsait xərclənmiş istixana kompleksində 160 nəfər işlə təmin edilib.
“Şəfa Broyler” MMC-yə yeni quşçuluq təsərrüfatının yaradılması ilə əlaqədar təkliflər verilib, birgə işin nəticəsi olaraq rayonun Həsənli kəndi ərazisində illik layihə gücü 12 milyon yumurta olan damazlıq quşçuluq təsərrüfatı yaradılıb. Görülmüş tədbirlər nəticəsində layihə dəyəri 25 milyon manat olan 18 quşçuluq ferması tikilib və 50 nəfər işlə təmin edilib.
Salyan Qida Məhsulları Kommersiya Şirkəti tərəfindən müasir tələblərə cavab verən yeni pivə və limonad istehsalı zavodu tikilib. İllik istehsal gücü 14,6 min ton olan zavodun tikintisinə 8 milyon manat investisiya qoyulub və 70 nəfər rayon sakini işlə təmin edilib.
Ümumiyyətlə isə 2017-ci ildə rayonda özəl investisiya hesabına sənaye, kənd təsərrüfatı, iaşə, emal və istehsal sahələri üzrə 51 layihənin icrasına 170 milyon manat investisiya yatırılıb.
2003-cü ildən bəri Salyan rayonunda 19 minə yaxın yeni daimi iş yeri açılıb. Həmin dövrlə müqayisədə sahibkarlıq subyektlərinin sayı 10,8 dəfə artaraq 10 min 752-yə çatıb.